hangi cdn microsoft mu google mı ?

CDN yani Content Delivery Network ün tam türkçe karşılığı içerik teslim ağı demek. internette webmasterların sıkça kullanması gereken bu işler youtube akamai ve yslow çıktıktan sonra ortaya çıkıyor. internet çok çok büyüdükten sonra artık bir kısım içeriğin aynı serverdan verilmesi siteleri yavaşlatır oldu. çünkü kullanıcı sayıları çok büyük rakamlara ulaştı ve basitçe var olan webserverlara bütün içeriği verdirmek ağır bir yük olmaya başladı.

dinamik oluşturulan içerik zorunlu ana serverlardan verilmeliydi ama statik bi çok içerikse bir sürü servera dağıtılabilir  ve ayrı ayrı serverlardan verilebilirdi. ki şu anda bütün büyük siteler bunu yapıyor google facebook bing.

dinamik içerik nedir ?

sayfanın istek başına değişmesi gereken içeriğe dinamik içerik denebilir. gerçek hayattan örnek verelim. http://www.youtube.com/watch sayfası aslında youtube ün video oynattığı sayfadır ve bu sayfaya bazı argümanlar gider bunlar soru işaretinden sonraki kısımlardır. örnek:?v=5PsnxDQvQpw&feature=channel asıl url http://www.youtube.com/watch?v=5PsnxDQvQpw&feature=channel. şimdi watch sayfası aldığı parametreler doğrultusunda değişicek ve hangi videoyu oynatması gerektiğini o video ya ait yorumları getirmesi gerektiğini bilicektir. bu her istek başına(aynı session’da) sabit bir web serverdan çıkması gereken html dir. çünkü az evel izlediklerinizi sonra izliceklerinizi tutması ve ona göre youtube ana sayfasında profilinize uygun videoları göstermek isticeklerdir. bunlar için IIS veya apache gibi bişey kullanılır.

statik içerik nedir ?

her sayfada aynı şekilde gelen içeriktir. bunlar neler olabilir örneğimiz youtube dan devam edelim. youtube logosu ve design için gereken css ler. javascriptler. bunlar her sayafaya girer ve hep aynıdır değişmeden gelirler. işte bu içerik bir sürü farklı serverdan gönderilebilir. ayrıca lokasyona göre kullanıcıya yakın olan yerden verilmesinde fayda vardır. yani türkiyeden google a bağlandığınızda google.com.tr nin gelmesi gibi düşünebilirsiniz. youtube’a türkiyeden bağlanıldığında CDN js ve css leri türkiyeye yakın olan serverdan verir buna CDN karar verir youtube ün orda bişey yapmasına gerek yoktur.

akamai ve limelight bu işte en ünlü olan firmalar. akamai internetin %20 si bizim üstümüzden gidiyor diyor ama bilemem. daha detaylı firma listesi ve CDN konusunun devamı için wiki ye bakınız.

yazımızın ana konusuna gelelim microsoftmu google mı?

küçük webciler yani ben CDN için para verip büyük büyük siteler kuramam. buna ne zamanım nede yeterince param var. fakat ufak işlerimde kullandığım jquery i herzaman google dan verirdim yani CDN olarak google tercih ediyordum en azından sadece jquery nin kendisini bile vermesi benim işimi/serverımı rahatlatıyordu. aslında benim microsoft cdn den haberim yoktu ki az evel okudum onlarda jquery veriyorlar. hemen aklıma iwebtools un speed testi geldi ve direk sınadım. sonuç biraz garip jquery mini 1.3.2 için microsoft 57.94kb veriyor ve bunu 0.32 saniyede veriyor. google ise 55.91kb ve bunu 0.07 saniyede veriyor. yani genel jquery CDN için google tercih etmek en mantıklısı.

sizde bakın hatta sonuçlar bu yazıdan farklıysa lütfen yorum bırakın.

bing diyo heryer

bundan yaklaşık bi ay önce microsoft live in altındaki aramayı olduğu gibi bing.com a taşıdı ve o günden beridir deli gibi heryerde bing yazısı görünüyor işte servisleri hızı payı bilmemne. o kadar server versiyonu olmasına rağman buyrun bakın bing.com ne üstünde çalışıyor.

http://searchdns.netcraft.com/?position=limited&host=bing.com

akamai üstünde linux yazıo =) daha detay kurcalayınca daha bir sürü microsoft sahipli linux serverı çıkıyor. garip hem server üret hem linux kullan. bakalım nocak gidişat. bu arada http://channel9.msdn.com/posts/NicFill/Microsoft-Contributes-Code-to-the-Linux-Kernel/ burdanda microsoftun linuxe katkıda bulunan yazılımcı müdürlerini görebilirsiniz.